Kognitywistyka jako innowacyjna dziedzina badawcza dobrze wpisuje się w szerokie spektrum potrzeb społeczno-gospodarczych. Jako nauka interdyscyplinarna i multidyscyplinarna jest kierunkiem przyszłości i daje szerokie możliwości pracy i ulokowania zdobytych w trakcie procesu kształcenia kompetencji w wielu obszarach, między innymi w sektorze IT, sektorze medycznym, edukacyjnym, w marketingu i reklamie, w sektorze kultury i branżach kreatywnych czy sektorze B+R.
Kognitywistyka to nauka multidyscyplinarna i interdyscyplinarna, która integruje wiedzę i metody wielu dyscyplin, takich jak: filozofia, językoznawstwo, psychologia, informatyka, neuronauki itd. Uzyskanie wszechstronnej wiedzy, umiejętności analitycznego i krytycznego myślenia, znajomość mechanizmów percepcji, poznania, języka i emocji oraz zdolność ich modelowania, uzupełnione o praktyczne umiejętności z zakresu informatyki stosowanej pozwolą absolwentom kierunku kognitywistyka na łatwe odnalezienie się na rynku pracy w społeczeństwie sieciowym. Absolwenci będą umieli stosować i samodzielnie tworzyć oraz wdrażać narzędzia i technologie informatyczne, a dzięki temu będą mogli pracować przy: budowaniu i obsłudze baz danych (big data), pisaniu scenariuszy i programów do gier (w tym gier terapeutycznych), tworzeniu chatbotów i botów społecznych (systemy dialogowe), gromadzeniu, wizualizacji i analizie danych (data scientist), tworzeniu systemów eksperckich AI, drążeniu danych (data mininer), tworzeniu modeli obliczeniowych wyjaśniających zjawiska poznawcze i społeczne, tworzeniu interfejsów HCI i BCI (Human-Computer Interface, Brain-Computer Interface), tworzeniu interfejsów przyjaznych użytkownikowi czy interfejsów optymalizujących ludzkie działanie oraz wspomagających działanie osób o obniżonych funkcjach poznawczych, programowaniu dla potrzeb nowoczesnej edukacji (e-learning), komputerowym diagnozowaniu zaburzeń mowy, projektowaniu środowisk wirtualnych (również dla celów terapeutycznych, np. w przypadku PTSD, XR/VR Designer), projektowaniu interaktywnych produktów i usług (UI/UX Designer), tworzeniu programów i interfejsów usprawniających działanie instytucji administracji publicznej, obsłudze i budowie narzędzi przetwarzania języka naturalnego i tłumaczenia maszynowego, ilościowych analizach danych korpusowych, komputerowej obróbce i analizie danych lingwistycznych (systemy wyszukiwania informacji, zwłaszcza w oparciu o wyszukiwarki semantyczne, rozpoznawanie mowy, automatyczna analiza tekstu, eksploracja tekstu), projektowaniu i obsłudze interfejsów low-code i no-code, testowaniu oprogramowania (tester IT).
Absolwenci kognitywistyki są cenieni i poszukiwani również wszędzie tam, gdzie liczą się: wszechstronna wiedza, sprawne komunikowanie, umiejętność kształtowania postaw i przekonań, a także elastyczność i gotowość do podejmowania nowych wyzwań oraz szybkiego modyfikowania swoich kompetencji. Dlatego z powodzeniem po ukończeniu studiów będą oni mogli znaleźć zatrudnienie w: administracji publicznej, mediach, redakcjach, agencjach reklamowych i PR, HR, placówkach oświatowych i kulturalnych, konsultingu oraz poradnictwie, w firmach zajmujących się analizą rynku oraz firmach infobrokerskich.
Program nauczania (w tym zakładane efekty uczenia się) utworzono po konsultacji z partnerami technologicznymi AHE z różnych branż, którzy są potencjalnymi, przyszłymi pracodawcami absolwentów kierunku oraz są w stanie zapewnić praktyki zawodowe, staże, a także wizyty studyjne.
Koncepcja kształcenia na kierunku
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi z uwagi na przyjętą strategię rozwoju badawczo-naukowego, zainteresowania badawcze kadry i dotychczasowe osiągnięcia naukowe, a także po analizie potrzeb rynkowych oferuje program kształcenia, który kładzie nacisk na kognitywne badania nad językiem. Z tego względu wskazaną dyscypliną wiodącą kognitywistyki jest językoznawstwo. Zorientowanie programu kształcenia wokół zagadnień związanych z językiem naturalnym sprawia, że kognitywistyka na AHE staje się kierunkiem mającym cechy swoiste, wyróżniające go na tle oferty edukacyjnej studiów kognitywistycznych na innych uczelniach.
Program
Stacjonarne studia drugiego stopnia na kierunku kognitywistyka trwają cztery semestry. Oferta skierowana jest zarówno do absolwentów studiów pierwszego stopnia na tym samym kierunku, jak i do absolwentów innych kierunków zainteresowanych pogłębieniem wiedzy i zdobyciem praktycznych umiejętności korzystania z nowoczesnych metod badawczych stosowanych w kognitywistyce i naukach pokrewnych.
Obligatoryjne zajęcia (70% ECTS) i wybór zajęć w ramach jednej z dwóch ścieżek specjalnościowych (30% ECTS) zapewniają uzyskanie umiejętności, w jakie powinien być wyposażony współczesny kognitywista. Jednocześnie zachowana zostaje elastyczność i swoboda w kształtowaniu przez studentów własnego toku studiów (konieczność zrealizowania 70% zajęć dedykowanych dla wybranej specjalności), pozwalająca również zainteresowanym na pełne zrealizowanie jednej ścieżki lub częściowe zrealizowanie obu modułów specjalnościowych.
Unikatową cechą programu tych studiów jest nacisk kładziony na przekazanie studentom praktycznego doświadczenia. Poprzez realny udział w pracach interdyscyplinarnego zespołu badawczego i poprzez praktyki zawodowe w firmach z sektora B+R czy sektora IT studenci mają okazję zdobyć doświadczenie w prowadzeniu badań, stosowaniu adekwatnych metod, technik badawczych i nowych technologii.
W pierwszym semestrze student będzie odbywał indywidualne konsultacje z wykładowcami, aby ustalić temat badań i ścieżkę kształcenia dostosowaną do indywidualnych zainteresowań. Dzięki jednostkowemu podejściu kładziony jest nacisk na rozwój umiejętności samodzielnej pracy nad wybranymi problemami badawczymi. Po zaliczeniu pierwszego semestru student będzie mógł poszerzyć wybór przedmiotów i zakresu badań, wybierając zajęcia prowadzone przez dydaktyków Wydziałów Humanistycznego, Techniki i Informatyki, Pedagogiki i Psychologii czy Wydziału Artystycznego.
Pierwszą grupę przedmiotów stanowią przedmioty wprowadzające, takie jak ogólna metodologia nauk, filozofia dla kognitywistów, wstęp do programowania, zaawansowane zagadnienia w kognitywistyce. Poza przedmiotami obligatoryjnymi, które powinny być realizowane niezależnie od wybranej specjalności, proponowana jest cała grupa przedmiotów realizowanych w trybie fakultatywnym, których oferta jest związana z zainteresowaniami samego studenta i przyjętą w trakcie konsultacji z tutorem ścieżką badawczo-dydaktyczną.
Wybrane przedmioty
Semestr I
- Wprowadzenie do kognitywistyki (historia kognitywistyki)
- Epistemologia / Filozofia percepcji
- Filozofia języka
- Filozofia nauki
- Filozofia umysłu (Filozoficzne modele umysłu)
- Główne trendy rozwojowe i metodologia w językoznawstwie
- Językowe i kulturowe aspekty procesów poznawczych (Etnolingwistyka)
- Językoznawstwo kognitywne
Semestr II
- Język naturalny i rozumienie (Neurolingwistyka / Psycholingwistyka)
- Psychologia poznawcza / Neuronauka poznawcza / Neuropsychologia
- Teoria i metodologia badań interdyscyplinarnych (Metody badawcze w kognitywistyce)
- Wprowadzenie do sztucznej inteligencji
Semestr III
- Gry językowe w komunikacji
- Przetwarzanie języka naturalnego (Język naturalny i rozumienie)
- Metafizyka tożsamości osobowej
- Język w zarządzaniu
- Teoria manipulacji
- Umysł a społeczeństwo (Kultura a osobowość)
- Uczenie maszynowe
Semestr IV
- Eksperymenty myślowe w kognitywistce
- Neurologopedia
- Przetwarzanie języka naturalnego (Język naturalny i rozumienie)
- Języki programowania