Wraz z rosnącą liczbą regulacji prawnych, globalizacją rynków oraz rosnącym znaczeniem zarządzania ryzykiem, zapotrzebowanie na wykwalifikowanych audytorów wewnętrznych stale rośnie. Ale kim właściwie jest audytor wewnętrzny i jak nim zostać? W tym tekście przyjrzymy się temu zawodowi, omawiając niezbędne kwalifikacje, wymagane umiejętności oraz kroki, które trzeba podjąć, aby rozpocząć karierę w tej dziedzinie.
Kim jest audytor wewnętrzny?
Audytor wewnętrzny to specjalista odpowiedzialny za niezależne i obiektywne ocenianie procesów zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznej oraz ładu korporacyjnego w organizacji. Jego głównym celem jest zapewnienie, że działalność firmy jest prowadzona efektywnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz wewnętrznymi procedurami. Audytor wewnętrzny analizuje operacje organizacji, identyfikuje potencjalne zagrożenia, proponuje usprawnienia oraz doradza w zakresie zarządzania ryzykiem, aby pomóc w osiąganiu strategicznych celów przedsiębiorstwa.
W jakich obszarach działa audytor wewnętrzny?
Do głównych obszarów, w których działa specjalista audytu wewnętrznego, należą:
Finanse i rachunkowość - audytorzy wewnętrzni sprawdzają zgodność operacji finansowych z obowiązującymi przepisami oraz wewnętrznymi politykami, oceniają dokładność i rzetelność sprawozdań finansowych, a także kontrolują systemy księgowe i procesy budżetowe w zakresie audytu wewnętrznego.
Zarządzanie ryzykiem - audytorzy identyfikują, oceniają i monitorują ryzyka, które mogą wpłynąć na proces realizacji celów organizacji. Opracowują również rekomendacje dotyczące zarządzania tymi ryzykami.
Kontrola wewnętrzna - oceniają skuteczność i efektywność systemów kontroli wewnętrznej, które mają na celu zapobieganie oszustwom, błędom oraz zapewnienie zgodności z regulacjami.
Zgodność z przepisami - audytorzy sprawdzają czy organizacja przestrzega wszystkich obowiązujących przepisów prawnych, regulacji branżowych oraz wewnętrznych polityk i procedur.
Operacje biznesowe - prowadzą czynności doradcze i analizują procesy operacyjne w różnych działach firmy, identyfikując możliwości usprawnień i optymalizacji, co może prowadzić do zwiększenia efektywności i obniżenia kosztów.
Technologie informacyjne (IT) - w ramach kontroli wewnętrznych, specjaliści oceniają systemy informatyczne pod kątem bezpieczeństwa, integralności danych oraz zgodności z przepisami dotyczącymi ochrony danych. Audytorzy IT sprawdzają również czy systemy informatyczne wspierają cele biznesowe organizacji.
Ład korporacyjny - audytorzy wewnętrzni monitorują praktyki zarządzania i strukturę ładu korporacyjnego, aby zapewnić przejrzystość, odpowiedzialność oraz zgodność z zasadami etyki. Prowadzą systematyczną ocenę kontroli zarządczej poprzez audyt wewnętrzny, co wspiera działania kierownika jednostki.
Zarządzanie zasobami ludzkimi - oceniają polityki i procedury HR, sprawdzając czy są zgodne z przepisami prawa pracy, a także efektywne w zarządzaniu talentami, rekrutacją, szkoleniami i rozwojem pracowników.
Poprzez działania w tych obszarach, audytorzy wewnętrzni przyczyniają się do poprawy procesów organizacyjnych, minimalizacji ryzyka oraz zwiększenia wartości przedsiębiorstwa.
Pożądane umiejętności i kompetencje audytora wewnętrznego
Audytor wewnętrzny powinien posiadać szeroki zestaw umiejętności i kompetencji, które pozwalają mu efektywnie wykonywać swoje obowiązki. Oto kluczowe z nich:
Umiejętności analityczne - audytorzy wewnętrzni muszą być w stanie analizować dane, identyfikować wzorce, wyciągać wnioski i formułować zalecenia. Wymaga to dokładności, precyzji i umiejętności pracy z dużymi zbiorami danych.
Znajomość przepisów i standardów - audytorzy muszą być na bieżąco z obowiązującymi przepisami prawnymi, regulacjami branżowymi oraz standardami audytu (np. Międzynarodowe Standardy Profesjonalnej Praktyki Audytu Wewnętrznego, przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, regulacje finansowe).
Umiejętności komunikacyjne - skuteczna komunikacja, zarówno pisemna, jak i ustna, jest kluczowa. Audytorzy muszą umieć klarownie przekazywać swoje ustalenia, rekomendacje i raporty, a także efektywnie współpracować z innymi działami w organizacji.
Etyka zawodowa - audytorzy wewnętrzni muszą wykazywać się wysokim poziomem etyki zawodowej, integralnością oraz niezależnością w wykonywaniu swoich obowiązków, aby zapewnić obiektywność i bezstronność.
Umiejętności interpersonalne - budowanie dobrych relacji z pracownikami na różnych szczeblach organizacji jest ważne, aby skutecznie przeprowadzać audyty i zbierać niezbędne informacje.
Znajomość procesów biznesowych - zrozumienie, jak działają różne procesy w organizacji (np. finanse, IT, HR, operacje) jest niezbędne, aby móc oceniać ich efektywność i zgodność z przepisami.
Umiejętność zarządzania ryzykiem - audytorzy muszą umieć identyfikować, oceniać i monitorować ryzyka oraz doradzać w zakresie strategii zarządzania nimi.
Znajomość technologii informacyjnych - współczesne organizacje korzystają z zaawansowanych systemów IT, dlatego audytorzy powinni mieć podstawową wiedzę z zakresu technologii informacyjnych, w tym bezpieczeństwa danych i systemów.
Zdolność do rozwiązywania problemów - audytorzy muszą być w stanie identyfikować problemy, analizować przyczyny ich powstawania oraz proponować skuteczne rozwiązania.
Ciągłe doskonalenie zawodowe - audytorzy powinni być gotowi do ciągłego uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności, aby nadążać za zmianami w przepisach, technologiach oraz najlepszych praktykach w audycie.
Organizacja i zarządzanie czasem - praca audytora często obejmuje wiele projektów jednocześnie, więc umiejętność efektywnego planowania, organizowania pracy oraz zarządzania czasem jest niezwykle istotna.
Certyfikacje zawodowe - posiadanie certyfikatów takich jak CIA (Certified Internal Auditor) czy CISA (Certified Information Systems Auditor) może być dodatkowym atutem, potwierdzającym wiedzę i kompetencje audytora.
Powyższe umiejętności i kompetencje pomagają audytorom wewnętrznym w skutecznym wykonywaniu ich zadań, przyczyniając się do poprawy efektywności i zgodności operacyjnej organizacji.
Jak zostać audytorem wewnętrznym?
Aby zostać audytorem wewnętrznym w Polsce, warto rozpocząć od uzyskania odpowiedniego wykształcenia (najlepiej wybrać studia ekonomiczne, dziedzinę finansów, rachunkowości, zarządzania lub informatyki). Następnie, istotne jest zdobycie doświadczenia zawodowego w obszarach związanych z audytem, księgowością, finansami lub zarządzaniem ryzykiem. Warto również uzyskać certyfikaty zawodowe, jak wspomniane wcześniej CIA lub CISA, aby potwierdzić swoje kompetencje. Członkostwo w organizacjach zawodowych, takich jak IIA Poland (Instytut Audytorów Wewnętrznych IIA Polska), może również zapewnić dostęp do szkoleń i wsparcia w rozwoju kariery.
Ważne elementy sukcesu w tej dziedzinie to ciągłe doskonalenie zawodowe, rozwój umiejętności miękkich i technicznych, zdobycie praktycznego doświadczenia w audycie wewnętrznym oraz utrzymanie certyfikatów.